“Nghị định 52/2013/NĐ-CP sẽ bám sát thực tiễn hoạt động thương mại điện tử”

Phóng viên: Xin ông đánh giá Nghị định số 52/2013/NĐ-CP về TMĐT có những điểm đổi mới gì so với Nghị định số 57/2006/NĐ-CP trước đây?

Ông Trần Hữu Linh: Nghị định 57/2006/NĐ-CP được ban hành năm 2006 tập trung làm rõ các nguyên tắc của Luật Giao dịch điện tử đối với việc sử dụng thông điệp dữ liệu trong hoạt động thương mại, tuy nhiên chưa đưa ra những quy định cụ thể điều chỉnh các phương thức kinh doanh TMĐT trong xã hội. Thực tiễn cho thấy, TMĐT trong những năm qua đã có sự phát triển mạnh mẽ, nhận thức của người dân và doanh nghiệp có nhiều biến đổi, các hoạt động TMĐT ngày càng đa dạng về hình thức và phức tạp về tính chất, đòi hỏi phải có một văn bản pháp luật với tầm bao quát lớn để điều chỉnh. Nghị định 52/2013/NĐ-CP ra đời ngoài việc thừa kế các quy định mang tính nguyên tắc của Nghị định 57, còn mở rộng điều chỉnh các hoạt động thực tiễn về ứng dụng TMĐT, trong đó tập trung vào những vấn đề mang tính đặc thù được phát sinh trên môi trường điện tử.

Phóng viên: Trong môi trường TMĐT hiện nay tại Việt Nam vẫn đang tồn tại thực tế: người mua và người bán giao dịch với nhau trên không gian ảo, nếu giao dịch xảy ra vấn đề thì người tiêu dùng thường ở vị trí “thế yếu”, còn các doanh nghiệp lại “nắm đằng chuôi”. Vậy Nghị định này đã có những quy định gì để giao dịch điện tử đảm bảo công bằng và an toàn về lợi ích cho các bên tham gia, nhất là đối với vấn đề bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, thưa ông?

Ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin, Bộ Công Thương

Ông Trần Hữu Linh: Do đặc thù của hoạt động mua bán trên không gian ảo, người mua và người bán không gặp mặt trực tiếp, người sở hữu website TMĐT là người đưa ra luật lệ cho giao dịch, đề ra các điều khoản hợp đồng và cung cấp hàng hóa cho người tiêu dùng. Để bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng, Nghị định 52 có những quy định nhằm đảm bảo sự cân bằng lợi ích giữ các chủ thể tham gia TMĐT. Những quy định này tập trung ở Chương III “Hoạt động TMĐT”. Chương này có những quy định khá cụ thể về quyền và trách nhiệm của các nhóm chủ thể tham gia hoạt động TMĐT, đặc biệt là trách nhiệm cung cấp thông tin mình bạch và đầy đủ để người tiêu dùng có thể đưa ra quyết định chính xác liên quan đến việc mua hàng hóa, dịch vụ. Việc phân định quyền và trách nhiệm của các bên được căn cứ vào bản chất mối quan hệ tương tác giữa các chủ thể tham gia giao dịch trong từng mô hình, phương thức hoạt động của từng loại hình website TMĐT. Để hiểu rõ hơn về các mô hình hoạt động của website TMĐT, có thể tham khảo Chương III của Nghị định 52.

Phóng viên: Tại điều 67 trong Nghị định này cho biết, Bộ Công Thương sẽ công bố các website TMĐT vi phạm quy định của pháp luật và các website bị phản ánh có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Điều này cũng khiến cho các doanh nghiệp lo lắng về việc có thể xảy ra tình trạng 1 số doanh nghiệp lợi dụng quy định này để đưa đối thủ vào danh sách website vi phạm. Vậy Bộ Công Thương sẽ có các biện pháp nào để hạn chế những hành vi này ?

Ông Trần Hữu Linh: Điều 67 quy định về danh sách các website TMĐT khuyến cáo người tiêu dùng thận trọng. Chúng ta cần lưu ý, không phải cứ có phản ánh là Bộ Công Thương đưa ngay vào danh sách website bị phản ánh. Khoản 2 Điều 67 Nghị định 52 đã ghi rõ “Bộ Công Thương quy định chi tiết về cơ chế tiếp nhận, công bố thông tin phản ánh của tổ chức, cá nhân về các website TMĐT quy định tại Khoản 1 Điều này”.
Hiện nay, Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư số 12/2013/TT-BCT ngày 20/6/2013 quy định thủ tục thông báo, đăng ký và công bố thông tin liên quan đến website TMĐT. Theo nội dung của Thông tư thì “Việc công bố thông tin phản ánh đối với một website thương mại điện tử trên Cổng thông tin Quản lý hoạt động thương mại điện tử” (Khoản 4 Điều 24) được thực hiện qua các bước như sau:

a) Website thương mại điện tử có trên 05 (năm) ý kiến phản ánh từ các tổ chức, cá nhân khác nhau về một hoặc nhiều hành vi nêu tại Khoản 1 Điều này sẽ nhận được thông báo của Bộ Công Thương yêu cầu hợp tác, giải trình về những ý kiến phản ánh nói trên.

b) Sau 15 (mười lăm) ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu giải trình của Bộ Công Thương, nếu thương nhân, tổ chức, cá nhân sở hữu website thương mại điện tử không phản hồi hoặc không giải trình được về các ý kiến phản ánh, thì website đó sẽ được đưa vào danh sách website thương mại điện tử bị phản ánh về việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật và có thể bị xử lý vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật.”

Như vậy việc có các đối thủ có thể lợi dụng thông tin các website TMĐT vi phạm pháp luật để chơi xấu lẫn nhau, hay cạnh tranh không lành mạnh sẽ được hạn chế tối đa, do việc khai báo phản ảnh còn phải qua một quy trình tiếp nhận, xác minh ý kiến của bên phản ánh cũng như có sự giải trình thỏa đáng của bên sở hữu website TMĐT. Doanh nghiệp có thể yên tâm về sự minh bạch của quy trình này.

Phóng viên: Thời gian vừa qua, những hành vi vi phạm về TMĐT như lợi dụng TMĐT để lừa đảo người tiêu dùng hoặc kinh doanh đa cấp bất chính đã làm ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội, gây xôn xao trong dư luận. Vậy trong Nghị định mới về TMĐT chúng ta đã ban hành những quy định gì để xử lý các hành vi trên?

Ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin phát biểu tại

Ông Trần Hữu Linh: Nghị định 52 có riêng Điều 4 quy định về các hành vi bị cấm trong hoạt động TMĐT, trong đó bao gồm cả hành vi lợi dụng TMĐT để kinh doanh đa cấp bất chính. Do đó những doanh nghiệp đã và đang hoạt động theo mô hình tương tương tự sẽ phải dừng thực hiện các hành vi này và chọn hướng đi khác phù hợp theo quy định của pháp luật. Nếu vẫn tiếp tục thực hiện các hành vi đã bị cấm này, doanh nghiệp sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định tại Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thương mại và các văn bản pháp luật khác có liên quan.

Phóng viên: Việc ra đời của Nghị định 52/2013/NĐ-CP đã và đang tạo ra môi trường pháp lý mới cho TMĐT ở Việt Nam. Vậy ông nhận định như thế nào về triển vọng phát triển TMĐT tại Việt Nam trong thời gian tới sau khi Nghị định này chính thức có hiệu lực?

Ông Trần Hữu Linh: Nghị định 52 ra đời sẽ là cơ sở tạo niềm tin cho doanh nghiệp cũng như người tiêu dùng tiến hành các hoạt động về TMĐT. Cùng với một loạt văn bản quy phạm pháp luật khác về công nghệ thông tin, Internet, xử phạt vi phạm hành chính trong thương mại… ban hành trong năm nay, Nghị định số 52/2013/NĐ-CP về Thương mại điện tử sẽ góp phần hoàn thiện khung pháp lý cho thương mại điện tử Việt Nam. Chúng tôi hy vọng những quy định cụ thể của Nghị định sẽ bám sát thực tiễn hoạt động thương mại điện tử, hạn chế những hành vi kinh doanh không lành mạnh, nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước và thúc đẩy lĩnh vực TMĐT phát triển mạnh mẽ hơn nữa trong tương lai.

Phóng viên: Để giúp cho các doanh nghiệp và người tiêu dùng hiểu rõ và thực hiện đúng những quy định trong Nghị định mới, Cục thương mại điện tử và Công nghệ thông tin, Bộ Công Thương sẽ có kế hoạch phổ biến, tuyên truyền và hướng dẫn việc thực hiện Nghị định này như thế nào trong thời gian

tới?

Hội nghị phổ biến Nghị định 52/2013/NĐ-CP về Thương mại điện tử tại Hà Nội

Ông Trần Hữu Linh: Ngay từ khi Nghị định được ban hành, trước thời gian có hiệu lực, Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin, Bộ Công Thương đã chủ động tổ chức một loạt Hội nghị để phổ biến Nghị định này. Cụ thể, chúng tôi đã tổ chức 3 Hội nghị ở Hà Nội, TP. Huế, TP. Hồ Chí Minh nhằm phổ biến nội dung Nghị định 52/2013/NĐ-CP và Thông tư số 12/2013/TT-BCT ngày 20/6/2013 của Bộ Công Thương quy định thủ tục thông báo, đăng ký và công bố thông tin liên quan đến website TMĐT. Đối tượng phổ biến Nghị định này là các đơn vị quản lý nhà nước ở các địa phương, đặc biệt là các Sở Công Thương, các doanh nghiệp thuộc các địa bàn nêu trên.

Trong thời gian tới chúng tôi sẽ tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động phổ biến tuyên truyền cho đối tượng doanh nghiệp và cán bộ quản lý nhà nước về TMĐT ở địa phương. Bên cạnh đó, Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin đã thành lập Phòng Quản lý hoạt động thương mại điện tử để giải đáp, tư vấn, trả lời thắc mắc của doanh nghiệp và người dân về nội dung của Nghị định. Sắp tới, bên cạnh các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp thì các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức, phổ biến tuyên truyền về pháp luật sẽ được chúng tôi triển khai nhiều hơn nữa. Tôi rất hy vọng, Nghị định 52/2013/NĐ-CP sẽ góp phần quan trọng vào việc định hình và thúc đẩy sự phát triển của Thương mại điện tử ở Việt Nam trong tương lai.

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn ông!

Nguồn: moit.gov.vn