Tốc độ tăng trưởng năm 2024 lên tới 27% và quy mô thị trường bán lẻ trực tuyến đạt 32 tỷ USD góp phần đưa thương mại điện tử Việt Nam có vị thế vững chắc. Trên cơ sở vị thế này cùng nhiều chính sách và văn bản pháp luật có hiệu lực hoặc được ban hành trong năm 2025 VECOM đánh giá thương mại điện tử Việt Nam chuẩn bị bước vào giai đoạn thứ tư - giai đoạn phát triển thương mại điện tử nhanh và bền vững.
Năm 2015, VECOM đã đánh giá từ năm 1998 tới năm 2005 là giai đoạn hình thành thương mại điện tử với hoạt động nổi bật là xây dựng hạ tầng cho thương mại điện tử. Trong giai đoạn đầu tiên này hạ tầng công nghệ thông tin và viễn thông, đặc biệt là Internet, đã đáp ứng bước đầu cho kinh doanh trực tuyến. Đồng thời, giá trị pháp lý của thương mại điện tử được xác lập tại Luật Giao dịch điện tử, Luật Công nghệ thông tin, Bộ Luật Dân sự, Luật Thương mại và một số luật khác. Giai đoạn thứ hai từ năm 2006 tới năm 2015 là giai đoạn phổ cập thương mại điện tử. Trong giai đoạn này hàng chục triệu người đã tiến hành mua sắm trực tuyến, nhiều nền tảng kinh doanh số đã hiện diện, các doanh nghiệp đã quan tâm tới xây dựng trang thông tin điện tử. Từ năm 2016 thương mại điện tử nước ta chuyển sang giai đoạn thứ ba với nét nổi bật là tốc độ tăng trưởng nhanh, tỷ lệ người tiêu dùng mua sắm trực tuyến đạt mức cao và đông đảo doanh nghiệp đã triển khai thương mại điện tử. Tuy nhiên, nhiều vấn đề lớn đã nổi lên, bao gồm tác động tiêu cực của thương mại điện tử tới môi trường, xuất khẩu trực tuyến còn ở mức rất thấp và sự mất cân đối lớn giữa các địa phương.
Giai đoạn phổ cập và phát triển nhanh của TMĐT Việt Nam bắt đầu từ hai thập kỷ trước với sự ra đời của Kế hoạch tổng thể Phát triển TMĐT giai đoạn 2006 – 2010 và Nghị định số 57/2006/NĐ-CP về thương mại điện tử.
Tới năm 2025 quy mô TMĐT nước ta đã chiếm vị trí đáng kể trong lĩnh vực thương mại và kinh tế số. Các văn bản chính sách và pháp luật về thuế, hải quan, xuất nhập khẩu đã ban hành cuối năm 2024 và có hiệu lực trong năm 2025 là sự khởi đầu để TMĐT bước vào giai đoạn mới. Đồng thời, Kế hoạch tổng thể Phát triển TMĐT quốc gia giai đoạn 2026-2030 và đặc biệt là Luật TMĐT sẽ đóng vai trò trung tâm cho giai đoạn phát triển nhanh và bền vững.
Báo cáo Chỉ số Thương mại điện tử 2025 được xây dựng trên cơ sở khảo sát hàng nghìn doanh nghiệp trên cả nước, thông tin liên quan tới TMĐT từ nhiều tổ chức và tổng hợp các văn bản chính sách và pháp luật mới ban hành hoặc đang được dự thảo.
Năm nay VECOM tiếp tục hoàn thiện phương pháp tính chỉ số thương mại điện tử. Đặc biệt, lần đầu tiên thông tin về dịch vụ bưu chính chuyển phát cho thương mại điện tử phân theo từng địa phương của cơ quan quản lý nhà nước về bưu chính đã được sử dụng trong tính toán chỉ số thương mại điện tử bán lẻ (B2C).
Báo cáo Chỉ số Thương mại điện tử năm nay là nguồn thông tin hữu ích cho mọi đối tượng quan tâm tới kinh doanh trực tuyến, bao gồm các doanh nghiệp, đơn vị nghiên cứu và tư vấn, các cơ quan xây dựng chính sách và pháp luật… Đặc biệt, các cơ quan quản lý nhà nước ở địa phương như Sở Công Thương hay Sở Khoa học và Công nghệ có thể đề xuất các hoạt động cụ thể thuộc phạm vi quản lý của mình để thúc đẩy từng chỉ tiêu thành phần trong chỉ số chung, qua đó góp phần phát triển thương mại điện tử tại địa phương.
