- Xem Báo cáo: tại đây
Thương mại điện tử ở Việt Nam phát triển với tốc độ tăng trưởng cao trong giai đoạn 2016 – 2020 và bùng nổ mạnh mẽ từ đại dịch Covid-19. Nhiều doanh nghiệp và thương nhân đã ứng dụng các công cụ trực tuyến để tìm kiếm đối tác xuất khẩu hàng hoá theo hình thức doanh nghiệp với doanh nghiệp (B2B) và từng bước triển khai bán hàng trực tuyến hàng hoá tới người tiêu dùng cuối cùng ở nước ngoài (B2C). Từ năm 2020, các nền tảng số trung gian thương mại điện tử B2C lớn như Amazon hay Shopee đã tích cực hỗ trợ thương nhân Việt Nam xuất khẩu trực tuyến. Một số nhà cung cấp dịch vụ thanh toán quốc tế đã góp phần tích cực vào xu hướng này. Ở chiều ngược lại, xu hướng người tiêu dùng trong nước mua sắm trực tuyến hàng hoá từ nước ngoài tăng nhanh, đặc biệt là theo kênh chuyển phát nhanh đường bộ từ Trung Quốc thông qua các nền tảng số trung gian thương mại điện tử B2C nội địa như Shopee, Lazada, Tiktok Shop. Từ năm 2023, nhập khẩu trực tuyến của người tiêu dùng đã thu hút cao sự chú ý của nhiều bên liên quan, bao gồm các cơ quản quản lý, các hiệp hội nghề nghiệp và doanh nghiệp trong nước.
Một số hãng nghiên cứu thị trường như Statista đã cung cấp thông tin về xuất khẩu cũng như nhập khẩu B2C. Năm 2023, Access Partnership lần đầu tiên công bố báo cáo về kim ngạch xuất khẩu hàng hoá B2C của Việt Nam và cuối năm 2024 tiếp tục công bố báo cáo tiếp theo. Mặc dù thương mại điện tử xuyên biên giới phát triển nhanh nhưng các cơ quan thống kê và quản lý nhà nước về thương mại điện tử chưa chính thức triển khai hoạt động thống kê một cách toàn diện và công bố kim ngạch xuất nhập khẩu theo hình thức mua bán lẻ trực tuyến.
Cuối năm 2023 Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số thuộc Bộ Công Thương đề nghị Dự án Viet Nam Digital Trade (VDT) triển khai nghiên cứu phương pháp đo lường xuất nhập khẩu trực tuyến hàng hoá mô hình B2C (viết tắt là XNKO), sau đó tính kim ngạch này cho năm 2024. Phương pháp và kết quả của năm 2024 sẽ hỗ trợ cho Việt Nam xây dựng Báo cáo Thương mại điện tử xuyên biên giới năm 2025 và các năm tiếp theo.
Từ tháng 10 năm 2024 tới tháng 01 năm 2025 nhóm chuyên gia của Vietnam Digital Trade đã triển khai hoạt động tính XNKO cho năm 2024. Nhóm chuyên gia đã nhận được sự hỗ trợ nhiệt tình và hiệu quả từ Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, , Hiệp hội Thương mại điện tử, Tổng cục Hải quan và nhiều cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp.
