Trong những năm qua, rác thải nhựa là một cuộc khủng hoảng đáng báo động về môi trường, đòi hỏi những đổi mới và hành động kịp thời nhằm giảm thiểu tối đa ảnh hưởng lên thế hệ tương lai. Số liệu ước tính cho thấy Việt Nam tạo ra khoảng 3,7 triệu tấn rác thải nhựa sau tiêu dùng mỗi năm, và con số này tiếp tục tăng 6,2% mỗi năm. Trong đó, khoảng 730.000 tấn rác thải nhựa bị thải ra biển hàng năm và tỉ lệ rác thải nhựa và túi nilon dùng một lần trong tổng lượng rác thải rắn tại các thành phố ở Việt Nam đang ngày càng gia tăng.
Hưởng ứng “Ngày Quốc tế không sử dụng túi nilon” vào 03 tháng 7 hàng năm do Sáng kiến Thế giới không dùng túi ni-lông khởi xướng từ năm 2009, nhiều cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp Việt Nam đã triển khai một số hoạt động. Với sự hỗ trợ của Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên tại Việt Nam (WWF-Việt Nam) Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường (Isponre) đã tổ chức Hội thảo chia sẻ kết quả và kinh nghiệm giảm sử dụng túi ni- lông tại các siêu thị và đơn vị bán lẻ vào ngày 28/7/2023 tại Hà Nội.
Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại Hội thảo
Nhận thức được nguy cơ nghiêm trọng của rác thải nhựa đối với môi trường, Chính phủ Việt Nam đã phê duyệt nhiều chính sách nhằm hạn chế túi ni-lông và các sản phẩm nhựa dùng một lần. Luật Bảo vệ Môi trường 2020 đã quy định rõ về trách nhiệm tái chế và trách nhiệm xử lý chất thải của nhà sản xuất; quy định về giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế và xử lý chất thải nhựa, phòng, chống ô nhiễm rác thải nhựa đại dương. Đề án tăng cường công tác quản lý chất thải nhựa ở Việt Nam (Quyết định số 1316/QĐ-TTg) đã xác định mục tiêu phấn đấu đến năm 2025 sử dụng 100% túi ni lông, bao bì thân thiện với môi trường tại các trung tâm thương mại, siêu thị phục vụ cho mục đích sinh hoạt thay thế cho túi ni lông khó phân hủy.
Phát biểu khai mạc, TS. Nguyễn Trung Thắng, Phó Viện trưởng, Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường nhấn mạnh “Chúng ta sẽ cùng tổng kết các nỗ lực của các đơn vị bán lẻ trong hành trình giảm túi ni-lông và ô nhiễm rác thải nhựa, những khó khăn, thách thức và kế hoạch triển khai trong thời gian tới. Tôi tin tưởng rằng, với những cam kết mạnh mẽ của các đơn vị bán lẻ, sự đồng hành của các đối tác giảm chất thải nhựa, chúng ta sẽ cùng nhau đóng góp vào các nỗ lực quốc gia, khu vực và toàn cầu trong quá trình tiến tới một Hiệp ước toàn cầu chấm dứt ô nhiễm nhựa”.
TS. Nguyễn Trung Thắng, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường phát biểu tại Hội thảo.
Nhiều kinh nghiệm, bài học hiệu quả trong giảm thiểu chất thải nhựa, túi nilon dùng một lần đã được các nhà bán lẻ lớn như TH True Mart, Aeon, Central Retai chia sẻ tại sự kiện.
Bà Nguyễn Thị Hồng, Giám đốc Trách nhiệm Xã hội và Phát triển Bền vững, tập đoàn Central Retail trình bày tham luận về chủ đề “Bớt túi ni-lông thêm nhiều mầm sống”. Với mong muốn được chung tay thực hiện các hoạt động bảo vệ môi trường tập đoàn đã triển khai nhiều hoạt động, tiêu biểu là chuỗi hoạt động “Ngày không túi nilon” được thực hiện vào tháng 8 năm 2022 tại siêu thị Tops Market Thảo Điền, Tp. Hồ Chí Minh. Tham dự sự kiện này, người tiêu dùng được tặng 01 túi Lohas cho hóa đơn mua sắm từ 500 ngàn đồng trở lên; được hỗ trợ gói hàng miễn phí bằng thùng giấy carton, khay làm từ bã mía, thưởng lãm các mô hình trang trí bắt mắt, thân thiện môi trường nằm góp phần thay đổi thói quen mua sắm “được phục vụ túi nilon” của người tiêu dùng, qua đó nâng cao ý thức mỗi người trong việc bảo vệ môi trường. Kết quả của chuỗi sự kiện “Ngày không túi nilon” đã vượt ngoài sự mong đợi khi giảm thải vào môi trường gần 35.000 túi nilon và khay nhựa dùng một lần trên toàn 8 siêu thị Tops Market ở Tp. Hồ Chí Minh và Hà Nội.
Bà Nguyễn Thị Hồng Giám đốc trách nhiệm xã hội doanh nghiệp Central Retail chia sẻ tại sự kiện
Bên cạnh đó, Bà Nguyễn Bằng Lăng, Phó trưởng phòng Đối ngoại và Phát triển bền vững, AEON Việt Nam đã đưa ra chiến lược phát triển bền vững “3P”. Trong đó, chiến lược PLANET (môi trường) hướng tới mục tiêu giảm thiểu tác động của kinh doanh lên môi trường và bảo tồn môi trường địa phương. PEOPLE (xã hội) thông qua hoạt động Bán Lẻ, đóng góp vào giảm thiểu bất bình đẳng trong xã hội. PROFIT (kinh tế) đóng góp vào sự phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam thông qua sự phát triển của doanh nghiệp. Với chiến lược này, AEON Việt Nam đã đúc kết được 3 kinh nghiệm khi triển khai:
- Thứ nhất, các thay đổi/chuyển đổi vẫn cần đảm bảo được nhu cầu & sự tiện lợi cho khách hàng, không làm gián đoạn hành trình mua sắm của khách hàng.
- Thứ hai, thay đổi từ nội bộ để làm hình mẫu cho khách hàng và cộng đồng.
- Thứ ba, hợp tác chặt chẽ cùng các cơ quan ban ngành nhằm tạo ra thay đổi bền vững ở cấp độ hệ thống và tạo ra sức lan tỏa.
Bà Nguyễn Bằng Lăng, Phó trưởng phòng Đối ngoại và Phát triển bền vững, AEON Việt Nam
Ông Nguyễn Thanh Hưng, thành viên Hội đồng tư vấn Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM), nêu vấn đề mở rộng hoạt động giảm sử dụng túi ni-lông tới toàn bộ lĩnh vực bán lẻ, bao gồm các kênh bán lẻ hiện đại như hệ thống siêu thị, kênh bán lẻ truyền thống (chợ, cửa hàng tạp hoá…) và bán lẻ trực tuyến. Đại diện tới từ VECOM lưu ý thương mại điện tử ở nước ta phát triển rất nhanh trong gần 10 năm qua và sẽ tiếp tục tăng trưởng với tốc độ cao trong giai đoạn tới, trong đó bán lẻ hàng hoá trực tuyến chiếm khoảng 8% tổng mức bán lẻ hàng hoá và đến năm 2030 có thể tăng lên gấp đôi.
Ông Hưng cũng nhấn mạnh lượng bao bì nhựa, bao gồm túi ni-lông, được sử dụng trong bán lẻ trực tuyến có thể cao hơn đáng kể so với kênh bán lẻ trực tiếp. VECOM đã đề xuất Chương trình Phát triển Thương mại điện tử bền vững, nhấn mạnh tới các hoạt động bảo vệ môi trường, triển khai kinh tế tuần hoàn và giảm sử dụng và thu gom, tái chế bao bì và các vật liệu nhựa trong lĩnh vực kinh doanh trực tuyến.
Tại phiên thảo luận, đại diện các nhà bán lẻ đã chia sẻ kết quả, đánh giá hiện trạng sử dụng túi nilon dùng một lần tại siêu thị; thảo luận về các khó khăn thách thức trong giảm thiểu sử dụng túi nilon và bao bì nhựa dùng một lần; giải pháp thay thế và lộ trình thực hiện giảm thiểu túi nilon và bao bì nhựa dùng một lần tại siêu thị. Đồng thời, trao đổi cơ hội hợp tác giữa các siêu thị trên địa bàn thành phố trong việc chung tay giảm thiểu túi nilon sử dụng một lần.
|
Liên minh bán lẻ giảm tiêu thụ túi ni-lông đã được tổ chức vào ngày 14 tháng 1 năm 2022 với sự tham gia và cam kết mạnh mẽ từ các nhà bán lẻ, đến nay đã có 16 nhà bán lẻ đăng ký tham dự. Việc thành lập Liên minh các nhà bán lẻ giảm túi nilon là sáng kiến đầu tiên, giúp các nhà bán lẻ tìm tiếng nói chung trong hoạt động giảm thiểu nhựa sử dụng một lần tại các siêu thị và dần thay đổi hành vi của người tiêu dùng trong việc sử dụng các loại túi thân thiện với môi trường, góp phần đạt được các mục tiêu về sản xuất và tiêu dùng bền vững tại Việt Nam. Liên minh đã đưa ra 03 mục tiêu cụ thể: 1. Liên minh các nhà bán lẻ thúc đẩy việc tiêu thụ các loại túi thân thiện với môi trường được thành lập, giám sát và vận hành để giảm thiểu thải rác nhựa ra môi trường. 2. Các chương trình khuyến mãi được thiết kế và triển khai nhằm khuyến khích việc sử dụng các loại túi thân thiện với môi trường tại các siêu thị. 3. Chương trình truyền thông được xây dựng và thực hiện với mục đích dần thay đổi hành vi của khách hàng nhằm hướng đến tiêu dùng một cách bền vững hơn. Những năm gần đây, rác thải nhựa được xem là một vấn đề môi trường toàn cầu và Việt Nam nằm trong số các quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ rác thải nhựa trên thế giới. Cùng với sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế tại Việt Nam, trong vòng những thập kỷ qua, số lượng rác thải rắn, bao gồm rác thải nhựa sinh tại đây cũng gia tăng liên tục. Cũng giống như nhiều quốc gia khác trên thế giới, gần 50% các sản phẩm nhựa được sản xuất tại Việt Nam là các sản phẩm dùng một lần và sau đó bị thải bỏ. Chính vì lí do này, Liên minh bán lẻ giảm tiêu thụ túi ni-lông đã thể hiện cam kết của doanh nghiệp đối với việc giảm ô nhiễm nhựa, |
Một số hình ảnh tại sự kiện:
Các đại biểu đóng góp ý kiến tại Hội thảo
Ngọc Ánh VECOM.
