THAY ĐỔI TRONG XU HƯỚNG MUA HÀNG TRỰC TUYẾN CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG VIỆT NAM NĂM 2023

Theo báo cáo “Đón đầu xu hướng mua hàng trực tuyến” của NielsenIQ Việt Nam, sự thay đổi trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu nói chung và Việt Nam nói riêng đã dẫn đến những chuyển dịch trong thái độ và hành vi mua hàng trực tuyến của người tiêu dùng trong năm 2023.

BỐI CẢNH KINH TẾ THẾ GIỚI VÀ TRONG NƯỚC
Dự báo về nền kinh tế thế giới 2023 được quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) công bố trong ngày 11/4/2023 cho thấy mức độ tăng trưởng tiếp tục giảm 0,1% so với dự báo hồi tháng 1/2023 vừa qua. Nguyên nhân đến từ những biến động kinh tế - xã hội khó lường xuất hiện ngay trong quý 1/ 2023, trong đó, rủi ro lớn nhất đến từ căng thẳng địa chính trị giữa Nga – Ukraina leo thang, chính sách thắt chặt tiền tệ để kiểm soát lạm phát và mức giá cả năng lượng tăng cao. 
Trong nước, tuy vẫn chịu ảnh hưởng ít nhiều từ tình hình kinh tế chung trên thế giới, nhưng nền kinh tế Việt Nam vẫn có nhiều điểm sáng nhờ chính sách duy trì kinh tế vĩ mô ổn định, đảm bảo các cân đối lớn và kiểm soát lạm phát. Theo nhận định của Liên Hợp Quốc (UNDESA), tăng trưởng kinh tế Việt Nam đạt mức 6,3% trong năm 2023, cao nhất trong khu vực Đông Nam Á và gấp nhiều lần so với mức độ tăng trưởng ảm đạm chung của kinh tế thế giới.
Kinh tế số Việt Nam tiếp tục có sự tăng trưởng ấn tượng trong quý 1/2023, tăng 3,99% so với quý 4 năm trước đó. Tỷ trọng kinh tế số trong GDP quý 1/ 2023 là 14,62%. Đặc biệt, ngành thương mại điện tử đã và đang là một trong những ngành có những biến đổi nhanh chóng và mạnh mẽ nhất để thích nghi với tình hình mới tại Việt Nam. Do đó, thương mại điện tử được dự đoán sẽ định hình nền kinh tế số tại Việt Nam trong năm 2023.

SỰ THAY ĐỔI TRONG THÁI ĐỘ VÀ HÀNH VI MUA SẮM TRỰC TUYẾN CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG
Trước bối cảnh nền kinh tế và thị trường việc làm biến động sâu sắc, người tiêu dùng Việt Nam hiện nay đang dần thay đổi tư duy và hành vi tiêu dùng theo một cách thông minh hơn và có ý thức rõ ràng về giá trị sản phẩm. 
Theo NielsenIQ, người tiêu dùng Việt Nam ngày càng thận trọng hơn trong thói quen chi tiêu, trong đó, phần lớn người tiêu dùng có xu hướng siết chặt ngân sách và giảm tiêu thụ các mặt hàng không thiết yếu thiết yếu như đồ ăn vặt, bánh kẹo và thức uống có cồn. Người tiêu dùng cũng có xu hướng chuyển đổi từ việc mua sắm từ thứ muốn sang thứ thật sự cần. Nghiên cứu của Nielsen cho thấy, người tiêu dùng nói chung hiện chọn mua tại các cửa hàng có mức giá thấp hơn, chuyển sang mua sắm online để tiết giảm chi phí, chủ yếu mua hàng hóa thiết yếu và các nhãn hàng tự sản xuất để có mức giá thấp.
Bên cạnh đó, người tiêu dùng Việt cũng có nhiều thay đổi trong lối sống khi chủ động quan tâm tới sức khỏe. Nghiên cứu từ NielsenIQ công bố cho thấy có khoảng 80% người Việt được hỏi quan tâm hơn tới sức khỏe tổng thể, 81% quan tâm hơn tới sức khỏe tinh thần và 79% quan tâm hơn tới sức đề kháng. Theo đó, 74% người Việt được hỏi cho biết họ đã sử dụng thực phẩm chức năng với mục đích cải thiện và tăng cường hệ thống miễn dịch.
Về kênh bán lẻ, báo cáo từ NielsenIQ cho thấy người tiêu dùng Việt đã thích ứng với thói quen mua sắm trực tuyến kể từ đại dịch Covid-19. Sau đại dịch, người tiêu dùng vẫn tiếp tục mua sắm đa kênh. Trong đó, vai trò nổi bật của hệ sinh thái công nghệ số là giúp tổng hợp nhiều nhu cầu của người tiêu dùng và đáp ứng chúng dưới các mức độ tích hợp khác nhau.

THÁCH THỨC VÀ CƠ HỘI CHO CÁC DOANH NGHIỆP TRONG NĂM 2023
Bối cảnh kinh tế - xã hội trong năm 2023 đặt ra nhiều thách thức cho các doanh nghiệp đang triển khai hình thức mua sắm trực tuyến. Thị trường và người tiêu dùng thay đổi sâu sắc khiến các chiến lược kinh doanh, truyền thông trước đó của doanh nghiệp có thể trở nên không còn phù hợp, kéo theo rủi ro về dòng lợi nhuận và tài chính doanh nghiệp trong bối cảnh kinh tế suy thoái nếu đầu tư sai lầm, thiếu hiệu quả. 
Đồng thời, mức độ cạnh tranh trong lĩnh vực mua sắm trực tuyến dự báo sẽ ngày càng khốc liệt trong thời gian tới, khi các “đại gia” thương mại điện tử như Amazon, Alibaba, Taobao và nhiều thương hiệu nước ngoài đang xem Việt Nam là đích ngắm đầu tư, sẵn sàng thâm nhập thị trường. 
Dẫu vậy, sự thay đổi của thị trường và người tiêu dùng cũng mở ra những cơ hội kinh doanh, cơ hội phát triển sản phẩm và dịch vụ mới cho các doanh nghiệp có khả năng nhanh chóng nắm bắt tâm lý khách hàng và thấu hiểu thị trường.

LỜI KHUYÊN CHO CÁC DOANH NGHIỆP ỨNG DỤNG MUA SẮM TRỰC TUYẾN TRONG NĂM 2023
Nghiên cứu và nắm bắt sự thay đổi trong thái độ và hành vi tiêu dùng của khách hàng nhằm đưa ra chiến lược thích ứng hợp lý, đồng thời giữ vững lợi thế thấu hiểu thị trường bản địa trong cuộc cạnh tranh với các “đại gia” nước ngoài.
Theo dõi và đo lường hiệu quả quảng cáo, bán hàng trên từng điểm chạm, từng kênh bán để tối ưu hóa chi phí và nguồn lực, giúp doanh nghiệp đứng vững trước nền kinh tế biến động.
Phân tích chuyên sâu về thị trường và ngành hàng nhằm phát hiện các cơ hội kinh doanh mới và xây dựng chiến lược phát triển dài hạn.