Đây là một sự kiện tuyệt vời diễn ra vào ngày 18/12 hằng năm, giúp người tiêu dùng tiết kiệm khi mua sắm trong dịp Lễ Giáng sinh. Trong ngày này, hàng ngàn thương nhân cùng các nhà bán lẻ trực tuyến sẽ đồng loạt giảm giá và miễn phí vận chuyển với vô số các mặt hàng. Điều bất ngờ nhất là trong năm 2011, Free Shipping Day đã đem lại hơn 1 tỷ USD doanh thu bán hàng trực tuyến tạo ra kỉ lục cao nhất trong lịch sử bán lẻ trực tuyến. Ảnh hưởng của Free Shipping Day không chỉ trên đất Mỹ mà còn lan sang các nước như Canada, Anh và một số quốc gia Châu Âu và Châu Á khác. Thông qua Free Shipping Day của Hoa Kỳ, chúng ta đã rút ra được những bài học hữu ích, làm tiền đề cho việc tổ chức một Ngày mua sắm trực tuyến ở Việt Nam.
Thương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam trong những năm gần đây có những bước tiến mạnh mẽ. Theo thống kê của Cục Thương mại điện tử & CNTT năm 2013, tỉ lệ dân số truy cập Internet ở Việt Nam chiếm 36%, trong số đó tỉ lệ mua sắm online chiếm 57% và giá trị mua hàng trực tuyến tính trên đầu người trung bình là 120 USD. Các loại hàng hóa phổ biến được mua trực tuyến là quần áo, giày dép, mỹ phẩm chiếm 62%, tiếp đến là mặt hàng công nghệ chiếm 35%, sau đó là đồ gia dụng chiếm 32%, vé máy bay 25%, v.v… Đây cũng là những dấu hiệu đáng mừng cho lĩnh vực mua sắm trực tuyến tại Việt Nam khi người tiêu dùng dần dần nhận thức được tầm quan trọng của mua sắm online.
Mô hình Free Shipping Day với một khái niệm đơn giản: Cung cấp cho người tiêu dùng những gì họ muốn một cách kịp thời, thuận tiện và giá cả phải chăng cùng với dịch vụ hậu mãi tốt nhất. Đó là phương châm của Free Shipping Day và cũng là triết lý kinh doanh của Knowles – người sáng lập ra ngày Free Shipping Day. Cũng theo nghiên cứu của ông, 90% khách hàng sẽ mua sắm nhiều hơn nếu được miễn phí vận chuyển và một nửa sẽ không mua hàng nếu phí vận chuyển quá cao. Từ ý tưởng này, ông đã đạt được nhiều thỏa thuận và mở ra các cơ hội hợp tác với các thương gia trong lĩnh vực mua sắm trực tuyến và các nhà vận chuyển hàng đầu.
Một điều đáng lưu tâm là nhu cầu mua sắm trực tuyến đang tăng cao trong những năm gần đây, không chỉ ở một số quốc gia đang phát triển mà ở Việt Nam cũng không ngoại lệ. Cùng với đó, pháp luật trong thương mại điện tử ở Việt Nam cũng đang dần dần được hoàn thiện. Tuy nhiên, ngày càng xuất hiện nhiều hơn các website bán hàng lợi dụng TMĐT để kinh doanh trái phép, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng cùng với sự xuất hiện của các vụ lừa đảo thông qua mạng Internet & các dịch vụ di động. Việc nhận được hàng hóa không đúng mẫu mã, chất lượng sản phẩm và chất lượng dịch vụ chuyển phát chậm trễ cũng không phải hiếm đối với không ít người tiêu dùng khi đặt hàng qua mạng. Điều đó phần nào tác động đến tâm lý của người tiêu dùng khi mua sắm trực tuyến. Trái với Việt Nam, thị trường mua sắm trực tuyến tại Hoa Kỳ có nhiều thuận lợi hơn: công nghệ, hậu cần, chuỗi cung ứng, chuyển phát và các dịch vụ xung quanh đều phát triển mạnh mẽ. Việc chăm sóc khách hàng và hướng đến phản hồi của người tiêu dùng vào chất lượng sản phẩm, dịch vụ cũng được các nhà bán lẻ Hoa Kỳ đặt lên hàng đầu. Đặc biệt, Free Shipping Day đã làm rất tốt điều này khi cam kết chuyển hàng đảm bảo đến tay khách hàng trước lễ Noel. Điều đó cho thấy “Ngày mua sắm trực tuyến” sẽ không thể thành công nếu thiếu sự nỗ lực và hợp tác chặt chẽ giữa các doanh nghiệp chuyển phát với các nhà bán lẻ trực tuyến.
Thành công của Free Shipping Day không thể bỏ qua yếu tố thời điểm. Với Free Shipping Day, Knowles đã chọn 2 tuần trước dịp lễ giáng sinh làm ngày tổ chức sự kiện (cụ thể vào ngày 18/12 Dương lịch). Có thể nói đây là một trong những thời điểm tuyệt vời nhất để người tiêu dùng mua sắm cuối năm ở các nước phương Tây. Ở Việt Nam, thời điểm tháng giáp Tết Âm lịch là thời điểm người tiêu dùng mua sắm, chi tiêu nhiều nhất chứ không phải tháng cuối năm trước lễ Giáng sinh như một số các nước phương Tây. Tuy nhiên, một vài năm gần đây, văn hóa phương Tây du nhập vào Việt Nam được nhiều đón nhận của tất cả mọi người. Vì thế việc tạo ra một trào lưu mới cũng không phải quá khó khi trước đó, Việt Nam cũng chưa từng có một ngày dành cho việc mua sắm online như này.
Truyền thông cũng là yếu tố không kém phần quan trọng khi tổ chức ngày mua sắm trực tuyến. Và Free Shipping Day đã rất thành công khi nhận được sự quan tâm của rất nhiều các hãng truyền thông nổi tiếng như: CNN, Fox News, NBC, USA Today… Trong khoảng thời gian trước khi sự kiện chính thức diễn ra, các trang báo, các kênh truyền hình liên tục đưa tin tức về thời gian, số lượng các nhà bán hàng đã tham gia, cập nhật liên tục cho đến tận ngày diễn ra chương trình. Ngay trên website của Free Shipping Day cũng xuất hiện biểu tượng của hàng trăm tên tuổi lớn là các nhà bán lẻ hàng đầu tại Hoa Kỳ và trên thế giới. Một điều đáng tiếc là việc quảng bá cho ngày Free Shipping Day trên các trang mạng xã hội như Facebook hay Twitter còn chưa được chú trọng, chưa thu hút được nhiều người quan tâm: Facebook chỉ có 4.991 lượt like, Twitter có 2.413 lượt follow. Ở Việt Nam, Facebook là mạng xã hội đứng đầu về số lượng người sử dụng. Tính đến tháng 8/2013, đã có 19,6 triệu người dùng Facebook, chiếm 21,42% dân số và chiếm tới 71,4% người sử dụng Internet (Socialbakers & SocialTimes.Me – 2013). Với sức lan tỏa và sự rộng khắp như vậy, sẽ là sai lầm nếu bỏ qua kênh Facebook trong việc quảng bá cho Ngày mua sắm trực tuyến tại Việt Nam.
Tổng hợp những bài học từ Free Shipping Day cho Ngày mua sắm trực tuyến ở Việt Nam:
- Nắm bắt thị hiếu của người tiêu dùng: Họ muốn gì? Những mặt hàng nào được quan tâm? Dịch vụ hậu mãi, khuyến mãi đi kèm? Tâm lý chung của người tiêu dùng: thích mua hàng khuyến mãi và thích được vận chuyển hàng miễn phí. Hình thức phổ biến là miễn hoặc giảm giá dịch vụ chuyển phát kết hợp cùng giảm giá sản phẩm khi đặt hàng online khi diễn ra sự kiện.
- Liên kết giữa các doanh nghiệp thương mại điện tử, các nhà bán lẻ với các doanh nghiệp chuyển phát cùng với các dịch vụ xung quanh như thanh toán, tư vấn, chăm sóc khách hàng… để tạo nên một chuỗi cung ứng sản phẩm tốt nhất đến tay người tiêu dùng. Đây cũng là cơ hội để các công ty chuyển phát khẳng định lại chất lượng dịch vụ của mình đối với khách hàng và với các đối tác kinh doanh.
- Đẩy mạnh việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật về TMĐT đến các doanh nghiệp và người tiêu dùng kết hợp với việc xử lý mạnh tay các vi phạm trong lĩnh vực này để tăng cường hiệu lực của pháp luật, góp phần tạo ra môi trường kinh doanh lành mạnh trong mua sắm trực tuyến.
- Khuyến khích, hỗ trợ, người tiêu dùng và các doanh nghiệp tham gia trao đổi, mua sắm trực tuyến thông qua các kênh mua sắm uy tín (các kênh mua sắm được gắn tín nhiệm quốc gia Safeweb).
- Cần cân nhắc khi lựa chọn thời điểm tổ chức để thu hút được nhiều người tham gia và đạt được hiệu quả lớn nhất.
- Đẩy mạnh truyền thông cho sự kiện trên báo chí, truyền hình, website, Facebook, … trước và ngay cả khi sự kiện đang diễn ra.
VECOM
