Cuộc thi Sinh viên Tài năng Kinh doanh số, đánh dấu bước ngoặt của hoạt động đào tạo chính quy tại các trường đại học về thương mại điện tử và kinh doanh số ở nước ta. Lần đầu tiên hơn 200 đội thi với cả nghìn sinh viên có thể “thực chiến” kinh doanh trên các nền tảng thương mại điện tử hàng đầu như Lazada, Sapo, Haravan, PostMart hay LadiPage.
Hơn nữa, nhiều doanh nghiệp nổi bật trong lĩnh vực tiếp thị số và đầu tư khởi nghiệp như VinaLink, Acesstrade, Do Ventures hay BambuUp sẽ đồng hành, tư vấn hỗ trợ cho các đội thi trong suốt thời gian thi. Những doanh nghiệp đang kinh doanh trực tuyến như Bảo hiểm Hùng Vương, Droppii và nhiều doanh nghiệp khác đã giới thiệu sản phẩm, dịch vụ của mình tới các đội thi, giúp họ nắm vững thông tin về sản phẩm để có thể “thực chiến” thành công!
Từ năm 2015 đến năm 2019 nhịp độ phát triển thương mại điện tử nước ta cao hàng đầu các nước khu vực Đông Nam Á với quy mô tăng từ 4 tỷ lên gần 12 tỷ USD. Trong hai năm 2020 – 2021 nước ta trải qua đại dịch Covid-19 với những tác động nặng nề tới kinh tế – xã hội. Tuy nhiên, lĩnh vực thương mại điện tử tiếp tục duy trì được đà phát triển nhanh. Năm 2021 lĩnh vực này đạt tốc độ tăng trưởng vượt 20% và đạt quy mô trên 16 tỷ USD. Tốc độ này tiếp tục được duy trì từ năm 2022 đến năm 2025 nhờ động lực tăng trưởng từ Làn sóng thứ hai của thương mại điện tử. Báo cáo e-Conomy 2022 của Google đánh giá tốc độ tăng trưởng của thương mại điện tử nước ta năm 2022 cao nhất trong khu vực Đông Nam Á, đạt quy mô 23 tỷ USD và sẽ chạm ngưỡng 50 tỷ USD trong vòng ba năm tới.
Việc đào tạo nguồn nhân lực thương mại điện tử tại các trường đại học là một trong những yếu tố quyết định để thương mại điện tử nước ta đảm bảo được tốc độ tăng trưởng trên. Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia đã đề ra mục tiêu tới năm 2025 có 50% cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp triển khai đào tạo thương mại điện tử.
Báo cáo Đào tạo Thương mại điện tử tại các trường đại học 2022 của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) cho thấy những bước tiến đáng kể của lĩnh vực này trong những năm gần đây. Trên phạm vi cả nước đã có trên 110 trường đào tạo học phần thương mại điện tử. Trong đó, số trường đào tạo ngành thương mại điện tử trình độ đại học đã lên tới 36 trường và gần 40 trường đại học đào tạo chuyên ngành thương mại điện tử. Hầu hết các trường này đều ở Hà Nội và Tp. Hồ Chí Minh.
Tuy nhiên, hợp tác trong đào tạo thương mại điện tử còn mờ nhạt ở mọi hình thức, đặc biệt là hợp tác giữa các trường đại học với nhau và giữa các trường với doanh nghiệp. Ngoài ra, các hoạt động hỗ trợ đào tạo, bao gồm hoạt động của các trung tâm khởi nghiệp hay các câu lạc bộ sinh viên chưa thường xuyên và hấp dẫn. Hoạt động định hướng nghề nghiệp, phổ biến, tuyên truyền về học thương mại điện tử chưa mạnh mẽ. Sinh viên thương mại điện tử chưa có nhiều cơ hội tiếp cận thực tiễn kinh doanh, trong khi lĩnh vực thương mại điện tử thay đổi rất nhanh về công nghệ, giải pháp hay mô hình kinh doanh.
Xuất phát từ tình hình trên, tháng 8 năm 2022 VECOM quyết định tổ chức Cuộc thi Sinh viên Tài năng Kinh doanh số . Lễ phát động Cuộc thi được VECOM và Trường Đại học Kinh tế Quốc dân tổ chức vào ngày 08/10/2022 nhận được sự hưởng ứng nồng nhiệt từ hàng chục trường đại học và hàng vạn sinh viên trên cả nước. Tại Lễ phát động, bà Lại Việt Anh – Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, đã đánh giá cuộc thi này góp phần tích cực vào hoạt động đào tạo thương mại điện tử tại các trường đại học, gắn đào tạo với thực tiễn kinh doanh của một trong những lĩnh vực đang trở thành mũi nhọn của nền kinh tế.
Cuộc thi chính thức bắt đầu vào ngày 01/11/2022 và kéo dài một tháng. Có tới 40 trường đại học với trên 200 đội thi là sinh viên cùng một trường tham gia cuộc thi này. Miền Bắc có nhiều trường và đội thi nhất với các con số tương ứng là 22 và 111. Tiếp đó là miền Nam với 15 trường và 86 đội thi. Toàn bộ miền Trung với nhiều trường đại học tại các trung tâm đào tạo lớn ở Vinh, Huế, Đà Nẵng, Nha Trang hay Đà Lạt chỉ vỏn vẹn có 2 trường với 6 đội dự thi. Những con số này cũng phản ảnh chính xác sự mất cân đối rất lớn của thương mại điện tử nước ta với trên 70% tập trung ở hai thành phố Hà Nội và Tp. Hồ Chí Minh.
Bốn nội dung thi đã bao trọn những thành phần cơ bản của thương mại điện tử, bao gồm bán sản phẩm hàng hoá và dịch vụ trực tuyến, tiếp thị số, công nghệ và ý tưởng kinh doanh số. Trên 50% đội thi đã chọn nội dung thi bán sản phẩm trực tuyến, khoảng 25% đội thi chọn nội dung tiếp thị số, 20% chọn nội dung ý tưởng kinh doanh số. Khá ít đội chọn nội dung công nghệ. Điều này phản ảnh xu hướng hiện này khi phần lớn các trường đào tạo ngành thương mại điện tử đã tập trung vào các học phần kinh doanh và giảm nhẹ các học phần về công nghệ thông tin.
Ngay sau khi cuộc thi bắt đầu, VECOM cùng các doanh nghiệp đồng hành đã tổ chức các cuộc tập huấn trực tuyến cho các đội thi, lập các nhóm chat để tư vấn nhanh chóng cho các đội thi. Nhiều trường đại học cũng cử các giảng viên giỏi hỗ trợ sinh viên vận dụng những kiến thức cơ bản học được trên giảng đường tới thực tiễn kinh doanh trực tuyến cực kỳ sôi động và cạnh tranh.
Lễ tổng kết và trao giải cuộc thi sẽ diễn ra vào ngày 22/12/2022 là cơ hội vàng để các trường đại học cùng các cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp liên quan tới kinh tế số và thương mại điện tử có được bức tranh toàn diện về đào tạo nguồn nhân lực chính quy cho lĩnh vực này ở nước ta./.
